Gavumenti eyolekedde okufiirwa obuwumbi bw’ensimbi za Yuganda busatu mu kugula ettaka ery’empewo erivuddeko n’obutali butebenkevu e Mubende. 

Omubaka wa Pulezidenti e Mubende,  Florence Beyunga ategeezezza nti ensimbi zino obuwumbi busatu zaali za kugulira batuuze ttaka eriwezaako yiika 984.7 ku kyalo ky’e Ddegeya e Kasambya mu Disitulikiti y’e Mpigi. 

Florence Beyunga annyonnyodde nti ekyennaku ensimbi zino bebaaziwa okugulira abatuuze ettaka,  baazeekomya ekiviiriddeko abatuuze abasoba mu 300 okunoonya ettaka ku kyalo kino Ddegeya e Mpigi neribula olwo nebadda nebagumba e Mubende ku kyalo Lutunku mu ggombolola y’all e Manyogaseka ekireeseewo obutali butebenkevu mu bitundu.

Abatuuze bano okutuuka e Mubende baava mu kyalo Luwunga ekisangibwa mu Disitulikiti y’e Kiboga gyebaagobwa ku ttaka ly’ebibira olwo Gavumenti n’esalawo okubagulira ettaka eddala webalina okusenga wadde nga naryo ensimbi zaalyo zaaliiriddwa era teririiyo.

Wabula kigambibwa nti mu kiseera kino ettaka lye bagumbyeko lya Tumwine ne Kakuba Stella bo nga abantu kwebasazeewo okwesenza okwesasuza.   

Pulezidenti Yoweri  Kaguta Museveni  ayogeddeko  eri eggwanga akawungeezi ka leero  ku ngeri eggwanga gyeriyimiriddemu nga asinziira ku Serena Hotel mu Kampala era nga mu bimgi by’ayogedde,  mwemubadde eby’okwerinda, ebyenfuna nga wano yeetoolooledde nnyo  ku bavubuka wamu n’enteekateeka ya Operation Wealth Creation, ebyentambula, amasannyalaze  n’ebirala njolo.

Pulezidenti bwatuuse  ku by’enfuna n’amasannyalaze,  n’asekerera abo abagamba nti Economy mbi era wano n’ategeeza  nti omulundi ogusookedde ddala, Economy erina amasannyalaze  mu bungi okusukka ne kugetwetaaga, n’olwekyo teyinza kuba mbi mpozzi ng’abo tebalina  maaso galaba.

Wabula bwabadde ayogera ku by’okwerinda, Pulezidenti Museveni agambye nti amagye g’eggwanga galina obusobozi bwonna obukuuma obutebenkemu mu ggwanga nga tewali n’omu alitaataaganyizza wabula n’awa abakulembeze ba Police amagezi nti balina okuwuliriza abantu n’okulongoosa obumulumulu obubalimu nga kwotadde n’okuba n’enkolagana ennungamu n’abantu ba bulijjo.

Museveni  bwatuuse ku by’obulimi n’ategeeza eggwanga nti tulina omukisa nti gyebuvuddeko eggwanga libadde  lifulumya amata obungi bwa Liita obukadde 200, kati tufulumya liita obuwumbi bubiri.

Nga omukulembeze w’eggwanga ateekateeka okwogera eri eggwanga olwaleero,  Bannamasaka boogedde ku nsonga ez’enjawulo zebamusuubira okwogerako. 

Okusinziira ku bakulembeze ab’enjawulo mu kibuga Masaka okuli ab’ebibiina ebyenjawulo , bagamba nti Pulezidenti Museveni yaadibadde ayogera ku miwendo gy’ebintu egyekanamye,  ebisale by’amasomero okubeera waggulu ddala,  ekitta bantu ekiri mu ggwanga n’ensimbi z’abakyala ezaabasuubizibwa.

Mu ttuntu lya leero  eriyo okwogera okutongole okwa Pulezidenti Yoweri Kaguta Museveni eri eggwanga ng’agenda kusinziira mu Lukiiko olukulu olw’eggwanga. 

Pulezidenti asuubirwa okwogera ku byokwerinda,  Ebyenfuna nga bwebiyimiridde mu ggwanga , embeera z’abantu n’ebintu ebirala. Lindirira. 

Ssentebe wa LC esooka wamu n’omujaasi wa UPDF bagombeddwamu obwala Police nga emberebezi evudde ku kugenda nga basaasaanya obubi mu bantu .

Kino kikakasiddwa oluvannyuma lw’okusanga bano bombiriri nga tebalina kaabuyonjo mu maka gaabwe mu kikwekweto ekikoleddwa ab’obuyinza mu Ggombolola y’e Lwengo okufaakuuza abo bonna abatalina kaabuyonjo era wano webagwiridde ku Ssentebe w’ekyalo Nsambya, Elidadi Ssabbiiti nga empitambi ebunye mu makaage.  

Abantu bataano bafiiridde mu nnyanja Nalubaale oluvannyuma lw’eryato mwebabadde basaabalira eribadde liva e Kasekulo nga lidda mu mwalo gw’e Kamese mu ggombolola y’e Kacanga mu Kalangala okubbira. 

Ayogerera Police mu Bendobendo lya Masaka Lameck Kigozi,  agamba nti eryato lino libaddeko abantu musanvu ate nga litisse nnyo, likubiddwa omuyaga neribbira era okukkakkana nga abantu babiri bebasobodde okusimattuka amagombe ate abataano nebakkirira ewa Ssenkaaba nga mu bano mulimu Dallas  Bwete, Ssenabulya, Ssemugera Charles, Keeya ne Buyita nga bonna babadde batuuze booku kyalo Kamese mu ggombolola y’e Kacanga mu Disitulikiti y’e Kalangala.

Abantu abaliraanye omugga Cafu mu Disitulikiti y’e Masindi balaajanidde ab’ekitongole ekivunaanyizibwa ku nsolo zoomu  nsinko ekya Uganda World Life Authority okufuba okulaba nga bakola ekisoboka kyonna okujja okusengula Ggoonya ezibafuukidde ekyambika.

Kino kijjidde mu kiseera nga abaana basatu be baakaliibwa Ggoonya mu mugga Cafu mu bbanga lya mwezi gumu.

Asembyeyo abadde Sarah Okello wa myaka 17 nga yaliiriddwa Ggoonya ku Lwokuna lwa ssabbiiti ewedde bweyabadde agenze okukima amazzi.

Stephen Mukosa nga ono yaavunaanyizibwa ku Police post ey’e Kamengo akakasizza okufa kw’abaana bano n’agamba nti baaleeta lipoota ku Police oluvannyuma lw’abaana bano okuliibwa ggoonya. Naye Akissa ku b’ekitongole ekya Uganda World life Authority okwesuulirayo ogwa Nnaggamba okwanukula omulanga gw’abantu.

Betty Nambooze Bakireke, omubaka mu Palamenti owa Munisipaali y’e Mukono ate nga ye amyuka omukulembeze w’ekibiina kya DP mu bitundu byomu masekkati agamba nti agenda kuwandiikira Ssaababalirizi w’ebitabo ng’amusaba yafeesi ye ebalirire ebitabi by’ekibiina kya DP olw ‘ezimu ku nsaasaanya z’ensimbi ezitategeerekeka .

Nambooze agamba nti Waliwo obukadde 700 ezaaweebwa ekibiina okuva eri Kampuni eyeebuuzibako ensonga ku kwongera okuzza ekibiina ku ntikko,  ye kyagamba nti zaali tezeetaagisa.

Agamba nti tasobola kutuula butuuzi n’atunula nga ensimbi z’ekibiina zigenda mu maaso n’okubbibwa era nga bino abyogeredde mu lukiiko olw’abakulembeze b’ekibiina mu bitundu by’amasekkati nga lwayindidde ku ttabi lya DP ku kyalo Nakabago mu Munisipaali y’e Mukono

Obubbi bukudde ejjembe mu ddwaliro ery’ e Kisoro mu bukiika ddyo bwa Yuganda nga kaakati ab’obuyinza mu Disitulikiti eno beeraliikirivu lw’ebintu ebibbibwa buli olukedde .

Kumpi emirundi ena egy’obubbi gyegyakategeezebwa Police okuva omwaka guno lwegwatandika.

Dr. Micheal Baganiizi nga ono ye Director avunaanyizibwa ku ddwaliro lino ery’e Kisoro , agamba nti ababbi bano balumba yafeesi nebanyagamu ebintu ebyomuwendo oluvannyuma nebakuuliita nabyo . Era ebivaayo biraga nti n’obubbi obwakasebayo, bwaliwo nga ennaku z’omwezi 28 Mugulansigo omwaka guno era wano ababbi bakuuliita n’ebyuma ebya Clinic ekola ku balwadde ba mukenenya.

Wabula ye Charles Okoto nga ye DPC wa Disitulikiti y’e Kisoro agamba nti kaakati waakusitukiramu ngeyatega ogw’ecaayi ayungule ku bawanvu n’abampi bataase embeera eno etawoomya nakabululu.